Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Yanvar, 2025   |   6 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:34
Asr
15:28
Shom
17:12
Xufton
18:31
Bismillah
06 Yanvar, 2025, 6 Rajab, 1446

Qur’on haqiqati

19.06.2017   9535   8 min.
Qur’on haqiqati

“Qur’onni o‘rgangan sari uning mukammal va ulug‘ligini tushuna boramiz. Jozibador Qur’on toboro insonni hayratga sola boshlaydi, o‘ziga maftun etadi. Kishini o‘zini hurmat qilishga majburlaydi va shu tahlit hammaga ta’sir qiladi”

Edmund, ingliz mutafakkiri

*    *    *

 

“Qur’on insonlarga mukammal tarbiya darsi berishidan tashqari, ularga shaxsiy hayotlarida axloqli, olijanob, xayrparvar, jasur va g‘ayratli bo‘lishni, hamda butun musulmonlarni sevishni o‘rgatadi”.

Arnold Xovard

*    *    *

        

“Tarixda insoniyat yaratgan hech bir qonun bir lahza bo‘lsa ham, o‘zining komil suratini ko‘rsata olmagan. Ammo Qur’oni karim hukmron bo‘lgan davrida o‘zining har tomonlama komilligini ko‘rsatib, arablar o‘rtasida aql bovar qilmaydigan ijtimoiy va ma’naviy islohotlar o‘tkazgan”.

O.Peri, tarixchi olim

*    *    * 

 

“Qur’onga oshno bo‘lgan har bir inson ushbu ilohiy kitobning betakrorligini e’tirof etmasdan iloji yo‘q. Uning uslubidagi o‘ziga xoslik shunchalar makammalki, biror bir Yevropa tiliga tarjima qilinganda undagi mazmunni to‘la qamrab olish mumkin emas”.

Edvar Montening  “Qur’onning fransuz tiliga tarjimasi” kitobidan

*    *    *

 

“Biz nimalarni kashf qilgan bo‘lsak, bir necha yuz yil avval kelgan Qur’onda ularning barchasi mujassam. Demak u Allohning so‘zidir”.

Joli Samson, professor-ginekolog

*    *    *

 

“Qur’on shubhasiz ilohiy kitobdir. Uning eng ulug‘ va mo‘jizaviy kitob ekanini inkor etishga bo‘lgan urinish qachon va kim tomonidan, qanday ko‘lamda bo‘lmasin, barchasi chippakka chiqaveradi”.

Volfgang fon Gyote, nemis adibi

*    *    *

 

“Qur’on Jabroil (a.s.) vositasida Muhammad (s.a.v.)ga so‘zma-so‘z o‘qib berilgan Allohning kalomidir. U Alloh va uning elchisi Muhammad (s.a.v.)ning haqligini isbotlaydigan mo‘jizadir. U shunchalik ulug‘vor va mukammalki, birorta inson yoki jin uning eng qisqa surasining ham o‘hshashini keltirolmaydi. Bundan tashqari, undagi kelajak haqidagi ma’lumotlar, Muhammad (s.a.v.) aslo o‘zicha ayta olmaydigan, aql bovar qilmas bilimga asoslangan”.

Xerri Gaylordning “Islomni tushunish siri” asaridan

*    *    *

 

“Musulmonlarning tahsili va tarbiyasi oshib borgani sari, fikrlari ham shu nisbatda Qur’onga tayanaveradi”.

Doktor Morris

*    *    *

 

“Qur’onda eng aqlli insonlar eng buyuk faylasuflar va eng qobiliyatli siyosatchilar ham ayta olmaydigan donishmandona hikmatlar majmuasini topish mumkin. Ammo Qur’onning ilohiyligiga yana boshqa dalil mavjud. Bu ham bo‘lsa, uning vahiy qilingan kundan buyon asrlar davomida hech buzilmasdan saqlanganidir”

Laura Vessianing ““Islom” nomiga bir sharh” nomli kitobidan

*    *    *  

“Qur’oni karimni har gal o‘qiganimda, men unga yanada yaqinlashaveraman. Go‘yo u xuddi shu bugun nozil bo‘lgandek va to‘g‘ridan to‘g‘ri menga murojaat qilayotgandek”.

Roja Gorami, fransuz faylasufi

*    *    *

 

“Qur’onning nozil bo‘lganiga XIV asrdan o‘tib borayotganiga qaramasdan, xuddi kecha nozil bo‘lgandek, bugungi hayotning dolzarb muammolarini sodda va adolatli hal etishi uning naqadar ulug‘ Kitob ekanligidan dalolat beradi”.

Libon, fransiyalik sharqshunos

*    *    *

 

Qur’onning xususiyatlaridan biri shuki, bir musulmon yoki har qanday inson Qur’onni qo‘liga olib har qaysi sahifasini ochib o‘qimasin, juda dolzarb bo‘lgan hayotiy g‘oyalar ko‘radi.

Jon Espozito, mashhur teolog

*    *    *

 

         “Qur’on insoniyatga o‘ta mos va odil qonunlarni o‘z ichiga olgan o‘zgacha Kitobdir. Uning oyatlariga o‘hshash oyatlar boshqa biror din manbaalarida yo‘q va inson unga o‘hshash oyatlarni yaratishga doimo ojizdir”.

Ronald Nikolson, sharqshunos olim

 

         Adabiy jihatdan qaraganda Qur’on yarim she’riy va yarim nasrda yozilgan arab tilining jozibasini namoyon etuvchi eng nodir namunadir.

Tilshunoslarning ko‘p hollarda Qur’onda qo‘llangan ma’lum qolip va ifodalarga taqlid qilganlari, Qur’onga teng keladigan biror asar yozish uchun bir necha marta uringanlari, ammo hanuzgacha bu borada muvaffaqiyatga erisholmaganlari ma’lumdir”.

F.Arbatnotning “Injil va Qur’onning tuzilishi” asaridan

*    *    *

 

Agar biror kishi mendan hayotdagi ajib narsa nima, deb so‘rasa, men Qur’onnning asrlar davomida o‘z mazmun va mohiyatini yo‘qotmasdan kelishi, deb javob berardim. Agar payg‘ambar Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) olib kelgan Qur’on hayotga tadbiq etilganida edi, bugungi kunda  insoniyat oldida ko‘ndalang turgan yechilmas muammolar bir lahzada hal bo‘lar edi”.

Jorj Bernard Shou, ingliz adibi

*    *    * 

“Qur’on, aqiydalar va axloqning insonlarga hidoyat va hayotda muvaffaqiyat baxsh etuvchi mukammal majaladir”.

Doktor Stayngis

*    *    *

 

“Qur’on ulamolarga ilmiy simpoziya kabi bo‘lib, lug‘atchilarga lug‘at qomusi, til o‘rganmoqchi bo‘lganlarga naxv muallimi, she’rni yaxshi ko‘radiganlarga aruz kitobi hamda huquqshunoslarga qonun-qoidalarni mujassam qilgan qomus ensiklopediyasidir. Undan oldin kelgan ilohiy kitoblarning birortasi ma’nolarining chiroyliligi va lafzlarining latifligi jihatidan Qur’on suralariga, hatto eng qisqa surasiga ham teng kelmaydi. Shu sababli biz rivojlanayotgan tabaqa kishilari musulmon ummatining bu kitobini mahkam ushlab, nutqlarini Qur’on oyatlari bilan ziynatlagan holda iqtiboslar keltirishayotganini, fikrlarini shu oyatlar bilan asoslayotganini ko‘ramiz”

 Doktor Muris Fransiy, fransiyalik sharqshunos

*    *    *

 

“Qur’onning axloqiy va madaniy saboqlari Islomning muhtasham qasrlariga bamisoli zarhal darvoza ishlangan kabidir”.

Chembers Ensiklopediyasi (Angliya)

*    *    *

        

“Qur’ondagi inson rivojlanishi haqidagi ifodalarning sharhlanishiga yordam qilish menga katta zavq bag‘ishlaydi. Men aniq ayta olamanki, bu ifodalarni hazrat Muhammad sollallohu alayhi vasallamga Alloh bergan. Chunki bu bilimlarning ko‘pi yuz yillar davomida kashf qilinmadi. Bu menga bir narsani isbotlaydi: hazrat Muhammad sollallohu alayhi vasallam Allohning elchisidir”

 Professor Keyt Mur, Toronto universiteti professori

        

Munira ABUBAKIROVA

O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi

 

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Kelinning sepida erning haqqi yo‘q

6.01.2025   315   3 min.
Kelinning sepida erning haqqi yo‘q

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ عَلِيٍّ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: جَهَّزَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَاطِمَةَ فِي خَمِيلٍ وَقِرْبَةٍ وَوِسَادَةٍ حَشْوُهَا إِذْخِرٌ .رَوَاهُ النَّسَائِيُّ. وَاللهُ أَعْلَى وَأَعْلَمُ.

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Fotimaga bir chiyduxoba, bir mesh va ichiga izxir solingan bolishni jihoz (sep) qilib berdilar» (Nasaiy rivoyat qilgan). Alloh oliy va bilguvchiroqdir.

Sharh: Olamlarning sayyidi bo‘lmish zot Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning jigargo‘shalari, ahli jannat ayollarning sayyidasi Fotimai Zahro roziyallohu anhoga qilib bergan seplari qanchalik kamtarona, qanchalik sodda bo‘lganini qarang.

Bu holatni bilgandan keyin bugungi kunga bir nazar solaylik. Boshqalarni qo‘yib turib, Muhammad sollallohu alayhi vasallamga ummatlik da’vosini qilayotganlarga ko‘z tashlaylik.

Qiz bola tug‘ilganidan boshlab, yemay-ichmay, yedirmay-ichirmay sep to‘plab, bo‘lgan-bo‘lmagan narsani yig‘ib, jamlab yuradiganlarga nima deyish mumkin?

Sep masalasini nikohning asosiy va markaziy masalasiga aylantiruvchilarga nima deymiz?

Kelinning epiga emas, sepiga qaraydigan qudalarga nima deymiz?

Sep tufayli kelib chiqayotgan urush-janjallarga nima deymiz?

Nima ham der edik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan o‘rnak oling, otalar, deymiz.

Fotimai Zahrodan o‘rnak oling, qizlar, deymiz.

Hazrati Ali karramallohu vajhahudan o‘rnak oling, kuyovlar, deymiz.

Sep masalasida tez-tez oilaviy kelishmovchiliklar chiqib turishini ko‘zda tutib, ulamolarimiz bu masalani batafsil yoritib berganlar.

– Mahr deb berilgan narsaning sepga hech aloqasi yo‘q.

Bir odam mahrga ming dinor berdi. Odatda bunchalik ko‘p mahr olgan kelin ko‘p sep bilan kelar edi. Ammo bu kelin oz sep bilan keldi. Shunda erning «Sen ko‘p jihoz bilan kelishing kerak edi», deyishga haqqi yo‘q.

– Kelin o‘zi bilan olib kelgan sepiga o‘zi ega hisoblanadi. U narsalarda erning haqqi yo‘q.

– Agar er mahrdan tashqari, jihoz olishga alohida pul bergan bo‘lsa-yu, kelin hech narsa olmay kelsa, er talab qilishi mumkin. Ammo ma’lum muddat indamay yursa, rozi bo‘lgan hisoblanadi va keyin talab qilishga haqqi qolmaydi.

– Agar ota urf-odatga binoan, qiziga sep olib bergan bo‘lsa, keyin uni qaytarib olishga haqqi yo‘q. Ota vafot etganidan keyin boshqa merosxo‘rlar ham uni ololmaydilar.

– Ota qizi kichkinalik paytida unga sep bo‘ladigan narsani sotib olib bergan bo‘lsa, keyinchalik orada nizo chiqib, ota «Omonatga bergan edim», desa, qiz esa «Sepga berilgan edi», desa, otaning hujjat-dalillari bo‘lmasa, qizning gapi o‘tadi. Agar qiz vafot etganidan keyin nizo chiqsa, uning erining gapi o‘tadi.

– Agar ona otadan so‘ramay, uydagi narsalardan qiziga bersa, ota indamasa, u narsalar qizga sep bo‘ladi, qaytarib olish mumkin emas.

– Agar kuyov qizning valiylariga to‘yni tezlashtirish uchun biror narsa bergan bo‘lsa, keyinchalik «O‘sha narsani qaytarib beringlar», deyishga haqqi bor. Chunki u narsa rishva – pora hisoblanadi.

Hamma muqaddimalar qilib bo‘linganidan keyin er-xotin bo‘lib yashashdan oldin nikohni e’lon qilish kerak.

«Hadis va hayot» kitobi asosida tayyorlandi

Maqolalar