Bismillahir Rohmanir Rohiym
O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi Fatvo markazi tomonidan tayyorlanib chop etilgan “Fatvolar to‘plami. 500 savolga 500 javob” nomli kitobni o‘qib g‘oyat quvondim.
To‘plamda berilgan savol-javoblar har bir mo‘min-musulmon uchun nihoyatda foydalidir. Uni o‘qigan kishi e’tiqod, bid’at-xurofot, tahorat, namoz, zakot, ro‘za, haj va umra, qurbonlik, savdo, nikoh, taloq, emizish, qasam, nazrlar, ijara, meros, ruhiy tarbiya, zikr kabi turli muhim mavzularda zaruriy bilimlarga ega bo‘ladi.
Kitobda to‘g‘ri fatvo berish orqali insonlarni yaxshilikka yo‘llash, yomonliklardan qaytarish savobli, ilmsiz, asossiz berilgan har qanday fatvo xatarli, noto‘g‘ri ekani, yetarli bilim va tajribaga ega bo‘lmay turib fatvo berish og‘ir gunohga yo‘l ochishi, odamlarni ixtilofga solib qo‘yishi misol va dalillar asosida yoritilgan.
Ayrim kishilar ilmni “dunyoviy ilm”, “diniy ilm” deb ajratishlari kuzatiladi. Islom dini esa insonlarni har qanday foydali ilmni o‘rganishga targ‘ib qiladi. Zero, ilm bo‘lmagan joyda qoloqlik, jaholat, to‘g‘ri yo‘ldan adashish bo‘ladi.
To‘plam turli tahdidlar kuchayib borayotgan hozirgi murakkab jarayonda g‘oyatda kerakli manba bo‘lib xizmat qiladi. Ayniqsa, bugungi kunda diniy qadriyatlarimizga qarshi qaratilgan ijtimoiy tarmoqlarda tarqatilayotgan uydirma axborotlar, yetti yot begonalarga ko‘r-ko‘rona ergashishlar, yoshlarni zalolatga boshlovchi “jozibali” tasvirlar, mazhabsizlik kabi illatlarning asli puch, zararli ekanini ko‘rsatib berishi o‘quvchini o‘ziga yanada ko‘proq jalb etadi.
Zabardast ahli ilmlar hozirlagan ilmiy manbalarni o‘qib, “Biz boshqalarga ergashuvchi emas, aksincha, doim ergashtiruvchi xalq bo‘lib kelganmiz”, degan faxrni tuydim.
Sultonxoja ARIPXO‘JAYEV,
mehnat faxriysi
"Hidoyat" jurnalidan
Imom Abul Mu’in Nasafiy rahmatullohi alayh "Tabsiratul adilla" asarlarida Xuroson va Mavoraunnahr aholisi hanafiylikni Imomi A’zam rahmatullohi alayhning yetakchi shogirdi Imom Muhammad ibn Hasan Shayboniy, uning shogirdi Abu Suraymon Juzjoniy, uning do‘sti Shayx Abu Bakr Ahmad, Shayx Is'hoq Sobih Juzjoniy, Imom Abu Bakr Juzjoniy, Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyodiy Ansoriy va Imom Moturidiy silsilasi orqali o‘rgangan deb keltiradi. Imom Nasafiyning ta’kidlashlaricha bu olimlar ilk davrdan boshlab Movarounnahrning barcha hududlarida hamda Xurosonning Marv va Balx shaharlarida hanafiylik mazhabini yoyishda jonbozlik ko‘rsatishgan.
Imom Moturidiy rahimahulloh Imom Abu Hanifa rahmatullohi alayhning e’tiqodiy qarashlarini yaxshi o‘zlashtirishdan tashqari mintaqamizda hanafiylik tarqalishida muhim hissa qo‘shganlar.
Kosonsoy tuman "Buzrukho‘ja" jome masjidi imom-xatibi
Sodiqjon Abdurahmanov
Manba: @Softalimotlar