Cavol: Sha'bon oyida ro'za tutishni niyat qilib turibmiz. Og'iz ochish va yopish vaqtlari va duolarini aytib yuborsangiz, iltimos.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Darhaqiqat, Ko'plab hadisi shariflarda Sha'bon oyida nafl ro'za tutishga targ'ib qilingan. Jumladan, Oisha raziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sallallohu alayhi vasallam Sha'bon oyini juda ham kam (holatlarda) ro'zasiz o'tkazardilar”(Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Usoma ibn Zayd raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Bir kuni men Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga shunday savol berdim: “Yo Rasululloh, men (Ramazondan tashqari) birorta oyda Sha'bondagidek ro'za tutganingizni ko'rmadim?" Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: "Bu shunday oyki, odamlar Rajab bilan Ramazon o'rtasida undan g'aflatda qolishadi. Bu oyda amallar Robbul a'lamiynga ko'tariladi. Shunday ekan, men amalimni o'zim ro'zador holimda ko'tarilishini yaxshi ko'raman", dedilar (Imom Nasoiy rivoyati).
Nafl ro'zaning vaqti tong otgandan quyosh botguncha. Havo bulutli bo'lmaganda oddiy ko'z bilan ham tong otishi va quyosh botishini bilib olish mumkin. Kishi tong otgani yoki quyosh botganini aniqlay olmasa yoki havo bulutli bo'lsa, namoz vaqtlarini ko'rsatuvchi taqvimdan foydalanadi. Taqvimda “Tong” deb yozilgan vaqt og'iz yopishning oxirgi vaqti. O'sha vaqtdan keyin eb-ichsa, ro'zasi durust bo'lmaydi. Lekin saharlikdan uxlab qolgan odam hech narsa eb-ichmasdan nafl ro'zani niyat qilib, tutib ketaveradi. “Shom” deb yozilgan vaqt esa og'iz ochish vaqtidir. Undan avval og'iz ochib yuborilsa, kuni bo'yi tutgan ro'zasini buzib qo'yadi.
Nafl ro'zaning aksar hukmlari farz ro'zanikiga o'xshaydi, faqat niyatda “Tong otgandan to quyosh botguncha nafl ro'za tutishni niyat qildim”, deyiladi. Og'iz yopishda maxsus duo yo'q, u paytda yuqorida aytilgandek qilib niyat qilinadi. Iftorlik (og'iz ochish) duosi quyidagicha:
اَللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَعَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ، فَاغْفِرْلِى مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ
O'qilishi: "Allohumma laka sumtu va bika amantu va a'layka tavakkaltu va a'laa rizqika aftortu, fag'firliy ma qoddamtu va maa axxortu".
Ma'nosi: Allohim! Ushbu ro'zamni Sen uchun tutdim, Senga iymon keltirdim, Senga tavakkal qildim va bergan rizqing bilan iftor qildim. Mening avvalgi va keyingi gunohlarimni mag'firat qilgil. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.
Shu yil 24 aprel kuni Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida "Islom dini asl manbalarini talqin qilishdagi yondashuvlar: muammo va yechimlar" mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tdi.
Xalqaro anjumanda O‘zbekiston musulmonlari idorasi, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi mutasaddi vakillari, Fatvo markazi va Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining ilmiy xodimlari, oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari, yosh olimlar va tadqiqotchilar ishtirok etdi.
Yurtimiz vakillari bilan bir qatorda Turkiya, Misr, Rossiya, Hindiston kabi davlatlardan 60 dan ortiq yetakchi olimlar, professorlar, tadqiqotchilar va ilmiy xodimlar ushbu konferensiyada qatnashdi.
Qur’oni karim tilovati va xayrli duolar bilan boshlangan tadbirni Toshkent islom instituti Matbuot kotibi Abduqayyum Ismoil olib bordi.
Dastlab Toshkent islom instituti rektori Uyg‘un G‘afurov tadbirni tabrik so‘zi bilan ochib berdi. Shundan so‘ng O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, Diniy idora raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqovlar yurtimizda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni so‘zlash barobarida mavzu yuzasidan ma’ruza qilib, ayni masalaning yechimlari borasida o‘z fikr-mulohazalarini bildirishdi.
Anjuman “Qur’onshunoslikning dolzarb masalalari”, “Globallashuv davrida diniy ixtiloflarning oldini olishda hadis va hadis ilmlarining o‘rni” deb nomlangan ikki sho‘ba o‘z faoliyatini davom ettirdi. Unda yurtimiz va xorij olim va tadqiqotchilar mavzu borasida chiqishlar qilishdi.
Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman yakunida bugungi kundagi dinimizning asl manbalarini talqin qilishdagi yondashuvlarlarga oid masalalarni tahlil etish barobarida ularning yechimi bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati