Мусо алайҳиссалом муножотида: “Эй Аллоҳ мени баъзида кичик кичик ҳожатларим тушиб қолади, шу кабиларни ҳам сендан сўрайми ёки сендан бошқасидан ҳам сўрайверайми?» Шунда Аллоҳ: لا تسأل غيري “Мендан бошқасидан сўрама”, деди.
Инсон арзимас, каттами кичикми нарсага муҳтож бўлса ҳам Роббисидан сўрасин, чунки Аллоҳдан бошқа ризқ берадиган зот йўқ.
Гўёки сизни бир яқин инсонингиз бор, у сизни ҳожатмандлигингизни билади ва сизга ғамхўрлик қилиб: “Бирор ёрдам керак бўлса менга айтгин, қўлимдан келган ёрдамимни сендан аямайман, мен туриб бошқасига бориб бошингни эгиб ялинишингни хоҳламайман, ҳаё қиламан”, дейди. Бу дегани иккиси ўртасида яқинлик, дўстлик ниҳоятда кучли эканлигини билдиради. Аллоҳ таолочи? Мўмин бандаларининг дўстику, энг яқин Зотку. Аллоҳ таоло ҳам ўзи турганда, ўзида бўлатуриб, беришга қодир бўлатуриб бировдан сўраган яқин бандасига ғазаби келади, гўёки Аллоҳ таоло ҳам бизга бўлган муҳаббати ниҳоятда кучли эканлигидан: “Эй бандам юзингни сувини бировга оқизмай шуни мендан сўрасанг мен ўзим берардимку”, дейди.
Муҳаммад Ротиб Набулсийнинг “Аллоҳнинг гўзал исмлари энциклопедияси” номли асаридаги Аллоҳнинг «الرزاق» сифати бобидан Илҳомжон Мадалиев таржимаси
Манба: http://ukkosha.shosh.uz
Cавол: Бир одам аёлига талоқ берган, кейин яқинларига ўша инсоннинг сеҳрлангани маълум бўлибди. Сеҳр қилинган кишининг талоғи ўтадими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аслида талоқ тушиши учун эрнинг ақл-ҳуши жойида бўлиши шарт. Шунинг учун фуқаҳоларимиз мажнун (ақли заиф), уйқудаги ва беҳуш кишининг талоғи ўтмаслигини таъкидлашган. Худди шунингдек, сеҳр сабабидан ақли жойида бўлмаса, феъл-атвори ўзининг мувозанатидан ташқарида бўлсаю хотинини талоқ қилса, талоғи тушмайди. Агар сеҳр қилинган кишининг ақл-ҳуши жойида бўлиб, ўзининг ҳатти-ҳаракатларини онгли равишда бажараётган бўлса, унинг талоғи тушади. Замондош ҳанафий уламолар сеҳр қилинган кишининг тасарруфи (талоқ, савдо каби ишлари) ҳақида бундай деганлар:
إن فقد عقله فهو غير مكلّف، وإلّا فيكون مكلّفاً
“Агар сеҳр қилинган киши ақл-ҳушини йўқотган бўлса, мукаллаф эмас (яъни талоғи ўтмайди). Аксинча - ақли жойида бўлса, мукаллаф саналади (яъни қилган ишларига жавобгар бўлади)” ("Арийжуз зуҳр” китоби).
Демак, саволда сўралган ҳолатда кишининг талоғи тушиши ақли жойида ёки жойида эмаслигига боғлиқ бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.