Шайх Абдул Фаттоҳ Абу Ғудда (1336-1417)
Абдулфаттоҳ ибн Муҳаммад ибн Башир ибн Ҳасан Абу Ғудда Ҳалаб (Суриянинг шимоли)да туғилган. Олимнинг насаби Холид ибн Валидга бориб етади. Шайхнинг хонадонларида ушбу насаб шажараси ҳамон сақланиб келинади.
Отаси Муҳаммад тақвоси, Қуръон қироати билан танилган шахслардан эди, ота касб – тўқима газламалар савдоси билан шуғулланарди. Бобоси Башир ҳам Ҳалабдаги тўқима газлама савдогари эди. Оналари эса Фотима Музакталий олима, фозила аёллардан эди.
Шайх бошланғич маълумотни туғилган шаҳрида олди ва олий маълумот олиш учун Мисрнинг "Ал-Азҳар" университетига ўқишга кирди. XIV асрнинг тенгсиз уламоси Зоҳид Кавсарийдан (1296-1371) жуда кўп илмий манфаатлар олди.
Шунингдек, Шайх Муҳаммад Абу Заҳра (1898-1974) фақиҳ олим; Шайх Муҳаммад Хузар ал-Ҳусайн (1876-1958) тафсир ва фиқҳ соҳасида ўз асрининг алломаси, хусусан Моликий мазҳаби ва қиёсий фиқҳда билимдон бўлган; Шайх Юсуф Дужавий (1893-1963) фақиҳ, аллома; Шайх Абдулмажид Дарроз; Шайх Аҳмад Муҳаммад Шокир (1893-1963) муҳаддис; Шайх Маҳмуд ибн Муҳаммад Шалтут (1893-1963) муфассир, фақиҳ ва Азҳар шайхи; Шайх Мустафо Сабрий (1869-1954); Шайх Абдулҳалим Маҳмуд (1907-1978) муфассир, мутасаввиф, адиб; Шайх Ийсо Манун (1889-1956) фақиҳ; Шайх Абдулваҳҳоб Халлоф (1888-1956) муҳаддис, фақиҳ, мерос илми каби фанлар бўйича мутахассис ва бошқа етук уламолардан илм олди.
Шайх Абдул Фаттоҳ ҳадис илми бўйича мутахассис эди. Кўплаб классик асарларга изоҳлар ёзган. Дамашқ университетининг шариат факультетида мударрис бўлиб фаолият юритди. У ерда уч йил "усул ал-фиқҳ", "ҳанафий фиқҳи", "мазҳаблар орасидаги қиёсий фиқҳ"дан дарс берди. Ундан кейин Ибн Ҳазмнинг маҳаллий фиқҳи энциклопедиясини тузишда ҳам иштирок этди. У икки жилдда нашр этилди.
Бундан ташқари, 1385-1408 йиллар давомида Ар-Риёз (Саудия Арабистони)даги Муҳаммад ибн Сауд университетининг ҳадис факультети ва бошқа факультетларида маърузалар ўқиди. Бир муддат Қирол Сауд университетида (Ар-Риёз) ҳам дарс берди.
Шайх Абдул Фаттоҳ Ар-Риёзда вафот этди. Бақи қабристонига дафн этилган.
Муфтий Иброҳим Десаи раҳимаҳуллоҳнинг "Ҳадис илмига кириш" китобидан олинди.
حدثنا العباس الدوري نا يعلى بن عبيد نا موسى هو الجهني عن مصعب بن سعد عن أبيه قال: جاء أعرابي النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: يا رسول الله: علمني كلاما أقوله قال :”قل لا إله إلا الله وحده لا شريك له الله أكبر كبيرا والحمد لله كثيرا وسبحان الله رب العالمين لا حول ولا قوة إلا بالله العزيز الحكيم“. قال: هؤلاء لربي فما لي قال: قل: اللهم اغفر لي وارحمني واهدني وارزقني.
Мусъаб ибн Саъд отасидан ривоят қилади: “Бир аъробий Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васалламнинг олдиларига келиб: “Эй, Аллоҳнинг Расули, менга бир калимани ўргатинг, мен уни айтиб юрай”, деди.
“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, Аллоҳу акбар кабийро, валҳамдулиллааҳи касийро, субҳааналлоҳи Роббил ъааламийн, лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳил ъазийзил ҳакийм”, деб айт! дедилар.
У: “Булар Аллоҳ учун, мен учунчи?” деди. “Аллоҳуммағфирлий, варҳамний, ваҳдиний, варзуқний”, дегин”, деб айтдилар”.
Калима ва дуонинг маъноси: Ёлғиз Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, Унинг шериги йўқ. Аллоҳ буюкдир, энг буюкдир, Аллоҳга кўп ҳамд бўлсин. Оламлар Робби пок деб ёд этаман. Куч ҳам, қувват ҳам фақат Азизу Ҳаким Аллоҳ биландир.
Аллоҳим, мени мағфират қил, менга раҳм қил, мени ҳидоятга бошла ва менга ризқ бергин.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси